Przeziębienie w ciąży. Co warto dodać do diety?

Przeziębienie to jedna z najbardziej powszechnych chorób zakaźnych wśród ludzi. Typowymi objawami przeziębienia są kaszel, katar, chrypka, ból gardła, głowy, zmęczenie. W sumie nic takiego ale bardzo uciążliwe i pogarszające nastrój. Objawy zazwyczaj ustępują w ciągu tygodnia ale mogą utrzymywać się trochę dłużej. Przeziębienie wywołane jest przez wirusy dlatego antybiotyki nie poprawią stanu zdrowia.

W trakcie ciąży, która trwa przecież 9 miesięcy jest duże prawdopodobieństwo, że złapiemy jakąś infekcje. Dorośli zazwyczaj odczuwają objawy przeziębienia około dwa razy do roku. Czasami nawet pomimo przestrzegania wszystkich środków ostrożności oraz odpowiedniej diety i tak złapiemy katar lub kaszel. Oczywiście każda ciężarna będzie miała duże wątpliwości co do przyjmowania leków i raczej postawi na domowe środki lecznicze. Co warto przyjmować oraz co może wspomóc leczenie przeziębienia znajdziecie poniżej.

Czosnek 

Czosnek tradycyjnie jest używany podczas leczenia przeziębienia na całym świecie. Jest używany jako środek przeciwwirusowy, przeciwgrzybiczy oraz antybakteryjny. Dodatkowo obniża cholesterol i poziom trójglicerydów, obniża ciśnienie, może spowolnić rozwój miażdżycy, działą jako antykoagulant. Niektóre badania wykazują nawet włąściwości antynowotworowe i immunomodulujące. Mechanizm działania czosnku jako środek przeciwdrobnoustrojowy, przeciwwirusowy nie jest dokładnie znany. Wiadomo jednak, że prawie w 100% zabija rhinowirusy i wirusy parainfluenza-3. Jego pochodne zawierają alliinę (aminokwas zawierający siarkę) uznawany za prekursor zapachu i smaku czosnku. Produktem jego rozpadu jest ajoen, który zaliczany jest do substancji przeciwrakowych stosowanych jako środek bakteriostatyczny, jest również silnym inhibitorem agregacji płytek krwi. Już jeden gram czosnku zawiera około 4,38-4,65mg allicyny. W badaniach przeprowadzonych przez Cochrane Acute Respiratory Infections Group zakończonych w 2014 roku wykazano, że osoby suplementujące alliacyną w porównaniu do placebo chorowały mniejszą ilość dni w roku.

Jeżeli chodzi o bezpieczeństwo stosowania czosnku w ciąży jest on bezpieczny oczywiście pod warunkiem, że przyszła mama jest w pełni zdrowa. Niepożądane skutki to głównie odór z ust, możliwa wysypka, zgaga. Dodatkowe ciekawostki dotyczące spożywania czosnku w ciąży to np. zmniejszenie ryzyka przedwczesnego porodu. Czosnek zmniejszał nadciśnienie ciężarnych ale nie miał wpływu na występowanie stanu przedrzucawkowego. 

Zastanawiało mnie też czy dziecko w brzuchu matki może odczuwać smak czosnku. Znalazłam parę badanń na ten temat.  Pierwsze przeprowadzono na grupie 10 kobiet. Połowie z nich podano kapsułki zawierające olejek czosnkowy natomiast pozostałym placebo. Następnie pobrano wody płodowe i porównano ich zapach. Wody kobiet, które wcześniej spożyły czosnek miały silniejszy zapach. Drugie badanie dotyczyło wpływu diety matki w ciąży (dokładnie spożycia czosnku) a późniejszych preferencji żywieniowych dzieci. W próbie przebadano dzieci w wieku 8-9 lat kobiet, które w okresie ciąży przyjmowały czosnek. Dzieciom podano zapiekankę ziemniaczaną z czosnkiem i bez. Dzieci preferowały zapiekankę z czosnkiem.

Ostre potrawy

Na pewno zauważyliście jedząc pikantne potrawy, chrzan czy ostrą musztardę, że robi wam się gorąco, wydzielina kapie wam z nosa czy zaczynacie się pocić. Dlaczego by nie spróbować w takim razie ostrych potraw przy leczeniu przeziębienia? Gdy spożywamy pikantne potrawy podrażniamy zakończenia nerwowe w przewodzie pokarmowym, które wysyłają sygnał do mózgu. Następnie pobudzony zostaje nerw błędny, który sprawuje kontrolę nad gruczołami wydzielającymi śluz w drogach oddechowych. Jeżeli zwiększy się ilość wydzieliny w drogach oddechowych spowoduje to rozrzedzenie śluzu oskrzelowego i łatwiejsze jego wydalanie. Badania naukowe potwierdzają skuteczność kapsaicyny zawartej np w papryczkach chilli w leczeniu niealergicznego kataru

Istnieje pewne przekonanie, że ostre potrawy mogą wywołać skurcze macicy a następnie poród, dlatego kobiety koło 40 tygodnia ciąży chętnie sięgają po pikantne posiłki. Badania naukowe są jednak niejednoznaczne i możliwe, że skurcze mogą być wywoływane przez inne czynniki. Ostre potrawy mogą spowodować niestrawność u ciężarnych dlatego zalecam rozsądek. Jeżeli czujesz się dobrze po zjedzeniu czegoś ostrego nie widzę sensu by sobie tego odmawiać. Pomyśl o tym, że np. w Indiach kobiety spożywają duże ilości przypraw między innymi tych ostrych. Podejrzewam, że nie moderują znacząco swojej diety podczas ciąży oraz nie odczuwają negatywnych skutków spożywania pikantnych posiłków.

Rosół

Rosół w medycynie ludowej bardzo często był i jest stosowany podczas przeziębień. W 2000 roku naukowcy z University of Nebraska Medical Center w Omaha zbadali wpływ rosołu na stany zapalne takie jak przeziębienie. Okazało się, że niektóre jego składniki hamowały migrację granulocytów, które mogą mieć działanie przeciwzapalne. Jednak badanie przeprowadzono na oczyszczonych komórkach przez co efekt badań jest dyskusyjny. Wykazano również, że rosół zawiera aminokwas – cysteinę, która jest bardzo podobna do acetylocysteiny, który jest używany przez lekarzy podczas leczenia zapalenia oskrzeli czy innych chorób układu oddechowego. Acetylcysteinę można uzyskać z kurczęcych piór i skóry. Farmakologicznie acetylcysteina jak inne mukolityki rozrzedza śluz i ułatwia jego wykrztuszanie. W badaniach labolatoryjnych rosół hamował migrację białych ciałek krwi, neutrofili, które biorą udział w odpowiedzi tkanki płucnej na różnego rodzaju zakażenia. Objawia się to kaszlem i wzmożonym wydzielaniem śluzu oskrzelowego. Okazało się, że rosół ma zdolności hamowania tych reakcji nawet przy dwustukrotnym rozcieńczeniu.

Dlatego czemu by nie ugotować rosołu na przeziębienie z dużą ilością warzyw, czosnku, kurkumy?

Witamina C

Wpływ witaminy C na przeziębienie został już wielokrotnie zbadany gdyż był i jest to temat dość kontrowersyjny. Niestety nie wykazano, że suplamentacja witaminy C jest skuteczna jako prewencja i zapobieganie przeziębień. Natomiast wykazano, że spożywanie witaminy C może skrócić czas trwania przeziębienia zarówno u dorosłych jak i u dzieci. Nie zmniejsza jednak ciężkości przeziębienia. Dlatego jak już jesteśmy przeziębieni warto sobie wypić lub zjeść coś co zawiera dużo witaminy C. Bogatym źródłem kwasu askorbinowego jest acerola, dzika róża, zielona papryczka chilli, natka pietruszki, czarna porzeczka, papryka, brukselka, jarmuż, truskawki, szpinak, pomarańcze czy cytryny. Należy zwrócić uwagę, że cytryna ma o połowę mniej witaminy C na 100g niż na przykład papryka czerwona. Ponad to witamina C ginie w wysokich temperaturach dlatego najlepiej spożywać ją na zimno oraz nie obierając warzyw czy owoców np. pozostawiając skórkę. Czyli taka gorąca herbata z cytryną będzie raczej czymś co nam może smakować nie koniecznie dostarczy witaminy C czy przyspieszy proces rekonwalescencji...

Miód

Mmmmm miód, sama słodycz. Wielokrotnie stosowany przez nasze mamy i babcie podczas przeziębień. Okazuje się, że całkiem słusznie gdyż miód okazał się skuteczny w leczeniu objawów związanych z przeziębieniem. Światowa organizacja zdrowia zaleca miód jako lek na kaszel i ból gardła. Miodu nie powinno podawać się dzieciom do pierwszego roku życia – jest to związane z możliwością zatrucia jadem kiełbasianym. Ryzyko jest bardzo niskie (w Wielkiej Brytanii zaobserwowano jedynie 6 przypadków zachorowań w latach 1976-2006) Nie ma jednak jakichkolwiek przeciwwskazań by kobiety w ciąży miałyby go nie spożywać. Pamiętać również należy, że miodu najlepiej nie podgrzewać gdyż traci swoje dobroczynne właściwości.

Dlaczego by nie spróbować letniej wody z miodem i cytryną jako kuracja na przeziębienie?

Pij wodę.

Lekarze zawsze zalecają picie dużych ilości płynów przy przeziębieniach i grypie. Dlaczego? Kiedy mamy zatkany nos, oddychamy ustami, a śluzówki wysychają. Najbardziej korzystne wydają się ciepłe lub gorące płyny.

Źródła:

Elizabeth Lissiman, Alice L Bhasale, Marc Cohen (2014), "Garlic for the common cold" The Cochrane Library  DOI: 10.1002/14651858.CD006206.pub4

Aalami-Harandi R, Karamali M, Asemi Z The favorable effects of garlic intake on metabolic profiles, hs-CRP, biomarkers of oxidative stress and pregnancy outcomes in pregnant women at risk for pre-eclampsia: randomized, double-blind, placebo-controlled trial. DOI: 10.3109/14767058.2014.977248

Mennella JA, Johnson A, Beauchamp GK. Garlic ingestion by pregnant women alters the odor of amniotic luid.  PMID:7583013

Hepper PG, Wells DL, Dornan JC, Lynch C.Long-term flavor recognition in humans with prenatal garlic experience. PMID:22753112 DOI:10.1002/dev.21059

Artur Gevorgyan, Christine Segboer, Rob Gorissen, Cornelis M van Drunen, Wytske Fokkens
Capsaicin for non-allergic rhinitis  DOI: 10.1002/14651858.CD010591.pub2

Kathryn A. Heimer MS, APRN, NP-C, Ann Marie Hart PhD, RN, FNP, Linda Gore Martin PharmD, MBA, BCPS,Sherrie Rubio-Wallace MS, RN, FNP-C Examining the evidence for the use of vitamin C in the prophylaxis and treatment of the common cold DOI: 10.1111/j.1745-7599.2009.00409.x

Waris A, Macharia M, Njeru EK, Essajee F . RANDOMISED DOUBLE BLIND STUDY TO COMPARE EFFECTIVENESS OF HONEY, SALBUTAMOL AND PLACEBO IN TREATMENT OF COUGH IN CHILDREN WITH COMMON COLD. PMID:26859020

.